Zelfsturing
Door met een ontwikkelingsgerichte mindset een gesprek te voeren, focus je je op ontwikkeling. Medewerkers worden dan gestimuleerd om juist sterke kanten in te zetten in het werk en worden bovendien vaardiger in hun aanpak. Dat omvat bewust nadenken over je volgende stap, over hoe je reageert op situaties en welke zaken nodig zijn om je doel te behalen. Door je zelfkennis te vergroten en te werken aan je ontwikkeling wordt je zelfsturend vermogen groter. Zelfsturing blijf ik een mooi thema vinden. Ik werk samen met medewerkers en teams aan de zelfsturing van zelfbewustzijn en zelfvertrouwen. Het is mooi om te zien hoe een medewerker tijdens en na een traject zijn of haar vermogen vergroot om te leren hoe in de toekomst nieuwe situaties in het leven succesvol en op eigen kracht kunnen worden aangepakt. Peter haakt in: “Ik wil anderen leren hoe ze moeten vissen door hen een hengel te geven en niet door hen een vis te geven.”
Triadische opstelling
Een coachgesprek voert Peter triadisch. Hij zet twee stoelen in een hoek van 90 graden en kijkt zijn gesprekspartner niet teveel in de ogen. “Door een persoon aan te kijken, is de persoon namelijk minder geneigd tot introspectie, ofwel zelfreflectie. Als iemand je voortdurend aankijkt, dan kan dat benauwend werken. Een triadische opstelling kan bij de ander zelfsturing activeren.“ Dat herken ik in mijn coachgesprekken, die ik veelal wandelend voer. Ik loop dan vaak naast de coachee en kijk de persoon weinig aan.
Probleem versus oplossing
Analyseer jij meestal de oorzaak zodat je weet waar het fout is gegaan (probleemgerichte aanpak) of ga je direct op zoek naar oplossingen met als doel dat je snel verder kunt (oplossingsgericht aanpak)? Ik denk dat mijn aanpak contextafhankelijk is. In mijn HR advisering analyseer ik veelal eerst het probleem waarna ik een oplossing adviseer. In (team-)coaching is het niet altijd nodig om precies te onderzoeken waar een probleem vandaan komt. Een snelle oplossing kan al bereikt worden door naar de toekomst te kijken en te bespreken wat de situatie is die men wil bereiken, wat er al bereikt is, hoe dat is gelukt en welke oplossingen in het verleden goed hebben gewerkt. Met een op oplossingen gerichte benadering wordt een bredere ontwikkeling nagestreefd. Een project ontwikkelt zich van de huidige naar de gewenste toestand, net als bij een oplossingsgerichte manier van werken. Peter: “Soms laat ik een team een foto zoeken bij een thema, laat hen het verhaal erbij vertellen en vraag naar de bijdrage aan de huidige situatie. Overeenkomsten en verschillen in het team worden op die manier helder.”
Het vorkmodel
Peter vertelt over zijn aanpak: “Ik bespreek altijd eerst met de persoon wat de huidige situatie is. Dan bespreken we hoe de persoon ermee bezig is en wat hij/zij wil bereiken. Aan de hand van voorbeelden toont zich een patroon hoe iemand bezig is met zijn/haar ontwikkeling op het gebied van identiteit en het Groter Geheel. Het vorkmodel (een methodiek ontwikkeld door Rudy Vandamme; zie afbeelding) is een mooie tool om dat alles gestructureerd in kaart te brengen.” Het model bevat vier sporen die onderling met elkaar zijn verbonden. Daarmee beïnvloedt de ontwikkeling op het ene spoor de ontwikkeling op een of meerdere andere sporen.
Peter heeft me geïnspireerd om doelen op een andere manier te stellen dan hoe ik het meestal aanpak. Mijn eerste winst is dat het gesprek me weer nieuwe inzichten heeft opgeleverd in mijn eigen ontwikkeling en zelfsturing. Aan de slag!